Deze blogpost is geschreven door: HolyCow

Soorten zadels
Kort nadat paarden waren gedomesticeerd, begonnen mensen met het rijden op paarden. Het duurde daarna nog heel wat jaren voordat ze erachter kwamen dat paardenruggen vrij oncomfortabel zijn, en dat wat dekens over de rug het leven een stuk gemakkelijker maakte. Het zadel was geboren. En uiteindelijk kwamen ze er ook achter dat als de druk van ons (en dan met name onze zitbeentjes), en het zadel, niet direct op de ruggengraat en nabij gelegen spieren kwam maar de druk elders verdeeld werd, het paard zijn leven ook wat dragelijker werd. De meeste zadels hebben tegenwoordig dus een boom. Maar, dat betekent niet dat elk zadel er hetzelfde uit ziet. Er zijn vele soorten zadels, allemaal afgestemd op hun eigen functie.

Veelzijdigheidszadel
Als je het hebt over een typisch zadel in de Engelse rijstijl, dan heb je het al snel over een ‘Veelzijdigheidszadel.’ Zoals de naam al verklapt kan je dit zadel voor meerdere disciplines in de Engelse rijstijl gebruiken. Dit type zadel zie je daarom op vrijwel elke manege, maar eigenlijk hebben de meeste ruiters zo’n zadel liggen. Het zorgt er namelijk voor dat je voldoende vrijheid hebt, bijvoorbeeld om in verlichte zit te gaan, terwijl je ook makkelijk een goede zit houdt. Ideaal als je niet specialiseert in één discipline, of als je naast je favoriete discipline ook houdt van af en toe een buitenritje of een uitstapje naar een andere tak van sport. Een veelzijdigheidszadel zit tussen een dressuur en springzadel in. 


Een veelzijdigheidszadel op My Horsez.

Dressuurzadel
De basis van het Engelse rijden ligt in de dressuur. Het zal daarom niet verbazen dat voor deze discipline al een eigen type zadel is ontwikkeld. Dressuurzadels hebben een diepe zit en lange zweetbladen. Dit zorgt ervoor dat je als ruiter stevig in het zadel kan blijven zitten (super fijn als je een hele proef moet doorzitten op een paard met een spectaculaire draf) Daarnaast heb je op veel moderne dressuurzadels een stevige, grote wrong. Hierdoor kan je been maar tot een bepaald punt naar voren, wat een betere en stabielere zit zou geven. Het geeft wel een extra uitdaging met het passend maken van het zadel voor de ruiter: Je wil niet dat de wrong te veel gaat beperken. Gelukkig zijn er nog steeds zadels op de markt met een kleinere wrong, waardoor je als ruiter comfortabel kan zitten
Doordat de zweetbladen bij een dressuurzadel eigenlijk niet voorbij de voorboom komen, ligt dit zadel volledig achter de schouder. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld veelzijdigheid en springzadels, waar weliswaar de boom achter de schouder ligt, maar de zweetbladen iets over de schouder heen bollen.


Een dressuurzadel op My Horsez.

Springzadel
Springzadels geven je als ruiter veel vrijheid. Hier zit zelden een dikke wrong op. De zweetbladen zijn zeer kort, en gaan vrij ver naar voren. De voorboom is erg plat. Dit zorgt ervoor dat je als springruiter zelfs bij hoge sprongen in de verlichte zit met je paard kan meebewegen, en tegelijkertijd in het zadel kan blijven. Daarnaast zitten er, vergeleken met bijvoorbeeld een dressuurzadel, relatief vaak reliëf lijnen op. Dit is niet alleen voor de versiering, maar geeft je als ruiter ook meer grip. 


Een springzadel op My Horsez.

Racezadel
Als je het over platte en kleine zadels hebt, hoef je niet alleen naar springzadels te kijken. Wanneer je als ruiter continu in verlichte zit moet, en daarbij de hoogste snelheid het meeste telt, dan moet het zadel zo plat, en zo klein mogelijk. Dat is dan ook precies wat er gebeurd is bij racezadels. Er zit slechts een kleine welving, meer om het paard zijn ruggenwervels te ontlasten dan om de ruiter een stevig zitvlak te geven. Het komt zelfs voor dat de singel, dan vergelijkbaar met een elastieken band, over het zadel meegaat om deze op zijn plek te houden, in plaats van dat deze onder de zweetbladen komt. (Al komt dat laatste ook voor)


Renpaard met racezadel op de rug. Bron: Chabata k@ wikimedia commons

Westernzadel
Dat is een wereld van verschil als je kijkt naar de zadels voor de western rijstijl. Overigens zijn ook binnen de westernzadels verschillen te vinden per discipline, alhoewel in ruitersportwinkels binnen de Benelux ‘westernzadel’ vaak de lading al moet dekken. (Daarnaast kan een blog maar zó groot zijn) Dit zijn grote, zware zadels, die gemaakt zijn voor comfort! Immers moet je er urenlang in kunnen zitten, en het paard moet je lang dragen. Om het zadel heen zitten daarom de ‘skirt’ die zorgt voor een groter draagoppervlak, waardoor de hoeveelheid druk op een bepaalde plek juist weer kleiner wordt. Daarnaast is wat stevigheid tijdens het ranch-werk wel zo fijn. Er zit een duidelijk zitvlak in, en een grote hoorn waar je je als ruiter een kan vasthouden, maar waar je ook makkelijk een touw omheen kan slaan! Dit is superhandig als je zojuist een lasso om een afgedwaalde koe hebt gegooid.


Een westernzadel op My Horsez.

Boomloos zadel
Als laatste bestaan er ook nog boomloze zadels. Deze is te vinden in meerdere varianten, zowel in meer Engelse of western stijl, maar ook daartussenin. Een boomloos zadel heeft, en dit zal je misschien verbazen… geen boom! Hierdoor zijn ze makkelijker te passen op verschillende soorten paardenruggen. Daarnaast kun je als ruiter de rug beter voelen. Je zit een stuk minder stevig, maar dit geeft je als ruiter de kans om een echt zelfstandige zit aan te leren. Het voordeel en verkooppunt van een boomloos zadel is ook meteen het nadeel: zonder boom wordt de druk een stuk minder goed verdeeld over de paardenrug. Met een boomloos zadel is dit wel beter dan bijvoorbeeld zonder zadel, maar ideaal is het niet. Een incorrect passend zadel zorgt echter ook voor ongelijkmatige verdeling, waardoor een boomloos zadel de ‘lesser of two evils’ kan zijn. (Al is niet rijden totdat je een goed passend zadel mét boom hebt gekocht, ook enorm aan te raden!) Daarnaast lijkt het geen probleem te zijn als je slechts af en toe het boomloze zadel erbij pakt, bijvoorbeeld alleen als alternatief voor zonder zadel rijden.


Barefoot zadel Cheyenne. Bron: Beckova @ wikimedia commons

Hopelijk hebben jullie nu een beetje een beeld van de verschillende typen zadels! Welk zadel heeft jouw voorkeur?