Liver
Liver is een gen dat in real life niet voorkomt, omdat koffievos genetisch gezien gewoon ee is - dus gewoon vos. Vos kan in real life namelijk in zeer lichte tinten, maar dus ook in zeer donkere tinten voorkomen, dit soms in combinatie met Sooty (hierover later meer). Omdat het liver-gen op MH wordt gebruikt om een koffievos te krijgen stel ik dit gen eventjes als "Lv" voor de uitleg. Liver toont enkel op een vosbasis, maar andere kleuren kunnen dit gen ongemerkt met zich meedragen. Verder is liver een dominant gen, dus wanneer het eenmalig aanwezig is op een vosbasis zal dit voskleurig paard een koffievos zijn. Vos (ee/__)* wordt koffievos wanneer ee/__/Lv_ het geval is. "Lv_" is betekent dat het of nLv of LvLv kan zijn, dus enkel liver en dubbel liver. Dit heeft beiden dezelfde uitwerking.
Vos
Koffievos
* Note: op de tweede locus staan 2 liggende streepjes. Dat wil zeggen dat alle agoutigenen hier kunnen staan, omdat het geen invloed heeft op de (koffie)voskleur. Let wel: dominanste gen staat als eerste op de locus, daarna het andere gen. Ook niet meer dan 2 genen per locus!
Cream
De eerste verdunning die ik uit zal leggen is cream. Cream is een incompleet dominant gen, wat wil zeggen dat er een verschil is in kleur bij hetero - en homozygote aanwezigheid (1x en 2x aanwezig). Het uit zich dus wel altijd, of het allel nu eenmalig of tweemalig aanwezig is. Cream is op iedere kleur te zien en de code voor dit allel is "Cr".
Bij de uitleg van dit gen zullen bij sommige geno's de agouti weg zijn gelaten, hier staan 2 liggende streepjes voor in de plaats die aangeven dat ieder agouti-allel daar kan en mag staan, want dit geeft geen invloed op de kleur die wordt uitgelegd. Nu zal er in bepaalde geno's ook gebruik worden gemaakt van een "n". Deze code staat voor "geen mutatie aanwezig", om het even zo te zeggen. Dit geeft aan dat een paard voor een bepaalde kleur maar 1 mutatie-allel heeft, zie palomino en cremello als voorbeeld.
Palomino en cremello
Palomino is een vos met 1 cream allel, en een cremello is een vos met 2x cream. Hier zie je hoe het incomplete allel werkt: palomino is lichter dan vos, maar cremello is door de dubbele aanwezigheid van het allel nóg lichter.
Palomino: ee/__/nCr
Cremello: ee/__/CrCr
Palomino
Cremello
Note: ook een koffievos wordt palomino of cremello afhankelijk van het aantal "Cr"-allelen.
Valk en perlino
Valk is een bruin paard met 1 cream allel, en een perlino is een bruin paard met 2x cream. Ook hier is de incomplete werking van het gen duidelijk te zien, maar daarnaast is er ook verschil te zien in de kleur die de verdunningen hebben. Deze verschillen in kleur hebben te maken met het verschil in de kleur die wordt verdund. Doordat bij valk en perlino bruin de kleur is die wordt verdund, en bij palomino en cremello vos de verdunde kleur is, verschillen deze verdunningen van elkaar. Dit is ook te zien aan de genotypes:
Valk: E_/A_/nCr
Perlino: E_/A_/CrCr
Valk: E_/A+/nCr
Perlino: E_/A+_/CrCr
Valk : E_/At_/nCr
Perlino: E_/At_/CrCr
Valk
Perlino
Smokey black en Smokey cream
Smokey black en smokey cream zijn kleuren die ontstaan door het verdunnen van de basiskleur zwart. Eenmalig cream aanwezig veroorzaakt smokey black. Deze kleur geeft in tegenstelling tot de rest van de verdunningen maar een zeer subtiel verschil: een smokey black toont maximaal een bruinige tint op enkele plaatsen op het lijf, of soms zelfs helemaal geen verschil. Smokey cream wordt veroorzaakt voor de aanwezigheid van 2x cream op de zwarte basis. Deze kleur heeft iets weg van perlino, maar is genotypisch anders.
Smokey black: E_/aa/nCr
Smokey cream: E_/aa/CrCr
Smokey black
Smokey cream
Dun
Naast cream zijn er natuurlijk nog meer verdunningen, waaronder dun (ook wel wildkleur). Dun zorgt voor een iets lichter lijf, een aalstreep en zebrastrepen op de benen. Het hoofd, de benen, manen en staart blijven wat donderder van kleur. Dun (code D) is een dominant gen wat op iedere kleur tot uiting komt, dus ook in combinatie met meerdere verdunningen. Daarnaast kan het zonder problemen in homozygote vorm, dus 2x, voorkomen. Het brengt geen nadelige gevolgen met zich mee. Het enige waar je op moet letten is dat bruin dun en valk een soortgelijk kleurtje hebben, alleen bruin dun heeft de aalsteep en zebrastrepen op de benen. Bruin dun en valk dun lijken ook enorm op elkaar, maar valk dun is lichter!
Zwart dun: E_/aa/D_
Vos dun: ee/__/D_
Bruin dun: E_/A_/D_
Zwart dun
Vos dun
Bruin dun
Note: Bij bruin dun kunnen verschillende bruin-allelen voorkomen. De bruintint heeft geen invloed op de tint van bruin dun. Deze is altijd hetzelfde, ook bij valk dun en perlino dun (dit omdat het bij de verdunning cream ook geen enkele invloed heeft).
Zilverappel
Zilverappel is de derde verdunning die voorkomt, en dit gen wordt aangeduid met "Z". Dit gen is dominant, dus er is maar 1 Z-allel nodig om een paard zilverappel te krijgen. Er zit echter een addertje onder het gras, want zilverappel toont niet op vos, palomino en cremello-varianten. Paarden met deze kleur kunnen echter wel zilverappel met zich meedragen en dit doorgeven aan hun veulens. Veulens met een zwarte of bruine kleur(variant) zullen wél zilverappel tonen. Zilverappel verkleurt de manen tot créme-achtig tot wit en de vacht varieert van chocoladebruin, tot bruin, tot (chocolade)bruin met appeltjes. In real life veroorzaakt homozygoot zilver (2x zilver) oogproblemen, maar op MH heeft dubbele aanwezigheid geen gevolgen voor het paard, dus dubbel zilverappel is op MH gewoon mogelijk.
Zilverappel zwart: E_/aa/Z_
Zilverappel Bruin: E_/A_/Z_
Zilverappel Valk: E_/A_/nCr/Z_
Zilverappel zwart
Zilverappel bruin
Zilverappel valk
Note: Bij zilverappel bruin en zilverappel valk kunnen verschillende bruin-allelen voorkomen. Ik heb voor het gemak even het allel voor donkerbruin genomen, omdat de bruintint geen verschil maakt in de verdunning. Dit geldt ook voor zilverappelvalk en zilverappel perlino. Zoals je bij zilverappel valk ziet heeft cream een invloed op de tint van de verdunning. Ook bij zwart heeft cream invloed, al is het verschil tussen zilverappel zwart en zilverappel smokey black veel minder groot.
Champagne
Naast de andere verdunningen hebben we ook nog de verdunning Champagne. Dit gen veroorzaakt een lichtere vacht en een roze neusje. Dit dominante gen wordt aangeduid met "Ch" en er is geen verschil in eenmalige of dubbele aanwezigheid. Verder toont dit gen op alle kleuren en gaat het prima samen met andere verdunningen.
Classic Champagne: E_/aa/Ch_
Gold Champagne: ee/__/Ch_
Amber Champagne: E_/A_/Ch_
Sable Champagne: E_/ AtAt/Ch_ of E_/Ata/Ch_
Classic champagne
Gold champagne
Amber champagne
Sable champagne
Note: de verdunde kleuren van links naar rechts: zwart, vos, bruin, seal brown. Zoals je ziet heeft seal brown een eigen champagne variant, dus Sable champagne ontstaat enkel als het paard een Seal brown bruinvariant heeft die wordt verdund met het Ch-allel. De andere 2 bruinvarianten vallen bij Ch-verdunning onder Amber Champagne. Verder zie je opnieuw de liggende streepjes die eerder zijn uitgelegd.
Schimmel
Schimmel is een gen dat het lichter worden van de vacht veroorzaakt. Een schimmel kan in iedere kleur worden geboren, maar wordt naarmate hij ouder wordt steeds lichter: het paard schimmelt. Het allel voor schimmel wordt aangeduid met "G". Het betreft ook hier een dominant allel wat ervoor zorgt dat het paard bij eenmalige aanwezigheid al een schimmel is. Op MH werkt dit echter iets anders: eenmalig aanwezig levert appelschimmel, tweemalig aanwezig levert een schimmel. Op MH kunnen veulens met schimmel ook in alle kleuren worden geboren, maar wanneer ze 1 worden schimmelen ze, dus ze worden (appel)schimmel. Schimmel toont op alle kleuren. Het gaat samen met verdunningen, maar doordat het paard schimmelt toont het uiteindelijk helemaal wit. Schimmel domineert dus.
Appelschimmel: E_/__/nG of ee/__/nG
Schimmel: E_/__/GG of ee/__/GG
Appelschimmel
Schimmel
Note: de bruin-allelen zijn allemaal weggelaten en er zijn verder geen extra genen toegevoegd aan de genotypes in de uitleg. Dit is omdat "G" volledig domineert en het paard uiteindelijk toch wit wordt. Aan de hand van de kleur die het paard op het veulenplaatje heeft kun je bruin-allelen en andere genen eventueel afleiden.
Rose gray
Op MH geeft Rose Gray een rozige tint aan een schimmelkleurig paard. In deze uitleg zal ik Rose Gray bestempelen met "Rg". In RL kan de rose gray kleur gezien worden wanneer een bruin paard aan het schimmelen is, maar op MH is het een apart gen. Rose Gray uit enkel op een paard met een schimmel-allel, dus minimaal eenmalig "G" in het genotype. Een appelschimmel kan 2x rose hebben, maar zal enkel tonen als Rose met appels. Een schimmel kan 1x rose hebben, en dus ook Rose tonen.
Rose appelschimmel: __/__/nG/nRg of __/__/nG/RgRg
Rose gray: __/__/GG/RgRg of __/__/GG/nRg
Rose appelschimmel
Rose gray
Note: alle basis en bruin-allelen zijn weggelaten, en er zijn geen extra genen aan het genotype toegevoegd, gezien deze kleur alle anderen overheerst gezien het paard schimmelt (enkel met rose tint). Dit gaat wel samen met alle bontvarianten.
Fleabitten
Fleabitten, allel "flea" in deze uitleg, is een patroon wat zichtbaar is op enkel schimmels op MH. Het gen is hier recessief en uit zich dus enkel bij een dubbele aanwezigheid. Echter ook dus enkel op een schimmel. Het patroon kenmerkt zich door kleine stipjes verspreid over het lichaam die eruit zien als kleine vliegjes. Vandaar ook de naam.
Fleabitten grey: __/__/GG/fleaflea
Vliegenschimmel
Note: basis-allelen en agouti zijn weggelaten. Het maakt niet uit welke basiskleur het paard heeft. Dit gaat wel samen met bontvarianten, maar niet met rose gray. Rose gray valt over fleabitten heen waardoor het fleabitten patroon wordt verstopt.
Flaxen
Flaxen is een recessief gen wat enkel op vos toont. Flaxen wordt aangeduid met een "f" -let op de kleine letter! Dit allel veroorzaakt de wat lichtere manen en lichtere voskleur bij enkel homozygote (2x) aanwezigheid. Doordat flaxen enkel op vos toont kunnen andere kleuren dit allel ongemerkt met zich meedragen, ook in tweemalige aanwezigheid. Palomino en cremello kunnen dit allel ook dragen, maar cream is dominant over flaxen, waardoor het niet toont, ook niet bij 2x aanwezig. Er zijn twee tinten in flaxen: zweetvos en flaxen koffievos. Doordat op MH koffievos door het gen Liver wordt veroorzaakt wijs ik je voor de uitleg voor Liver (voor het gemak Lv) door naar het kopje "Liver" verder naar boven.
Zweetvos: ee/__/ff
Flaxen koffievos: ee/__/Lv_/ff
Zweetvos
Flaxen koffievos
Sooty
Sooty is een kleurfactor die bij aanwezigheid donkere haren in de vacht veroorzaakt. De donkere haren kunnen minimaal tot overduidelijk aanwezig zijn en dit over het gehele lichaam. Wat heeft dit voor gevolg voor de kleur van het paard? De kleur van het paard wordt donkerder! Voorbeeld: Een voskleurig paard kan door de aanwezigheid van Sooty koffievos-achtig kleuren of zelfs bijna zwart lijken. Paarden met een zeer donkere kleur kunnen natuurlijk ook Sooty dragen, maar een zwart paard kan natuurlijk niet al donkerder worden dan hij al is, dus dan zie je het effect van dit allel niet. Sooty kan dus op veel verschillende manieren uiten, maar op MH is dit effect wel duidelijker weergegeven dan in Real Life. Voor de uitleg stellen we het Sooty-allel als "Sty". Sooty is een incompleet dominant allel, net zoals cream, wat dus inhoudt dat sooty in heterozygote vorm (1x aanwezig) lichter toont dan sooty in homozygote (2x aanwezig) aanwezigheid.
Sooty zweetvos
Pearl
Pearl is een verdunning die ervoor zorgt dat de vachtkleur van het paard lichter wordt en een iets perzikachtige tint lijkt te hebben. Pearl, voor deze uitleg "prl" is een recessief allel, maar bij dit allel is iets speciaals aan de hand! Pearl is een recessief allel en zal dus enkel uiten bij tweemalige aanwezigheid. Ten eerste: dit klopt. Ten tweede: er is een andere mogelijkheid om Pearl iets te laten tonen, namelijk door de aanwezigheid van 1x cream en 1x pearl (Crprl). Bij gevallen met cream en enkel pearl wordt de kleur pseudo-pearl genoemd. De kleur uit zich als een dubbel verdunde kleur (cremello bijvoorbeeld) maar bij creme en enkel pearl toont de kleur iets donkerder dan gewoonlijk en heeft de vacht een perzikachtige tint.
Pearl: __/__/prlprl
Pseudo-pearl: __/__/nCr/nprl of __/__/CrCr/nprl of __/__/CrCr/prlprl
Pearl
Note: zoals je ziet zijn zowel de genen bij de basis als bij agouti open gelaten. Dit wil zeggen dat Pearl bij dubbele aanwezigheid, of bij "Crprl" op alle basis + bruin effect heeft. Houdt echter rekening met dominantie van de opengelaten genen en verschillen in kleurvariant, zoals eerder uitgelegd.
Mushroom
Mushroom is een gen wat alleen bij shetlanders voorkomt! Het is een recessief allel, met code "mu", en het moet dan dus 2x aanwezig zijn voordat het een effect heeft. Het mu-allel toont alleen op vos- en bruinbasis, omdat het het rode pigment verdunt. Op zwart, die enkel zwart pigment heeft en geen rood, kan het mu-allel dus niks verdunnen! De kleur Mushroom zorgt ervoor dat de rode haren worden verdund tot een meer grijzige vale kleur, en oorspronkelijk rode manen worden verdund tot een créme of zelfs een witte kleur. Elk paard wat dus een bruinbasis heeft met mushroom, zal dus een grijzigere kleur tonen. De paarden met vosbasis zullen ook een grijze kleur tonen en daarbij ook nog lichte manen. Als een paard maar 1x het mu-allel draagt, zal er niks veranderen aan de kleur, maar het paard kan het mu-allel wel doorgeven aan zijn veulens!
Mushroom: ee/__/mumu of E_/A_/mumu
Vos mushroom
Bruin mushroom
Palomino mushroom
Valk mushroom