Deze blogpost is geschreven door: Luminescence

Mythologie: Waterpaarden (Schotse editie)!
Hoi! Wat leuk dat je deze blog leest! Vandaag gaan we het hebben over een bloeddorstig paard, dat nietsvermoedende reizigers op zijn rug meeneemt en het water in sleept… Maar dit paard heeft ook een andere kant: wanneer je een hoofdstel bij ‘m om zou doen, zou hij je met alle liefde helpen met werk op de boerderij. Ik heb het natuurlijk over de kelpie!
 
Attributen
Hoewel de verhalen een beetje verschillen, wordt de kelpie over het algemeen gezien als een mooi zwart paard. Het zou onderwater leven, in diepe rivieren. Op het land zou je het paard kunnen herkennen aan het feit dat de hoeven verkeerdom gedraaid zijn ten opzichte van een normaal paard. Een ander trucje van de kelpie is een gedaanteverwisseling: het wezen kan in ieder geval een menselijke vorm aannemen en in sommige overleveringen ook die van andere dieren! Maar ook in de menselijke vorm is de kelpie te herkennen. Het wezen zou namelijk resten van algen of andere waterplanten in zijn haar hebben.
 
Ook de persoonlijkheid van de kelpie verschilt: in sommige verhalen staat het in zijn paardenvorm bij de rivier. Daar hoopt het dat mensen op zijn rug klimmen, zodat hij ze in het water kan slepen. Maar in andere verhalen zijn de kelpies socialer: een legende uit Barra spreekt over een eenzame kelpie die naar zijn mensenvorm transformeert om een dame te verleiden met hem te trouwen. Zij heeft hem echter door en weet hem terug te krijgen in zijn paardenvorm, waarin hij een jaar lang hard werk verricht op de boerderij. Maar er ging blijkbaar toch iets goed tussen de twee. Op de vraag of de kelpie een sterveling wil worden, vraagt hij namelijk terug of de dame met hem zou willen trouwen, waarop zij ja zegt!
 
Achtergrond
Het moge inmiddels duidelijk zijn dat er vele legendes zijn over de kelpies, die elk een iets ander verhaal vertellen. Dit is bij oude verhalen vaker het geval, maar bij de kelpie is het nog opvallender. Het opschrijven van Schotse fabels is namelijk redelijk laat begonnen: de meeste overleveringen komen uit de 19e eeuw. Voor die tijd werd alles mond tot mond doorgegeven. Dit maakt het echter lastig om één specifieke versie te kiezen.
 
De kelpie-verhalen kennen waarschijnlijk hun oorsprong als waarschuwing voor kinderen om weg te blijven van het water: als je te dichtbij kwam, zou een kelpie je verdrinken! En je moest ook oppassen voor onbekende mensen en paarden: het zouden zomaar kelpies kunnen zijn…
 
Kunst

Bron afbeelding: Otter, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons.
Dit is een van de Aberlemno Sculptured Stones, een serie van Pictische stenen gemaakt tussen de 6e en 9e eeuw. En, rechtsonder op het plaatje zien we een soort paard met een vissenstaart! Waarschijnlijk moet het een kelpie voorstellen.
 
Feitjes
- Die leuke steen van net, dat is niet de enige plek waar je nog kelpies kan tegenkomen. Aan de M9, een Schotse snelweg, kan je namelijk deze twee paardenhoofden spotten! Volgens de ontwerper, Andy Scott, zijn de standbeelden gemaakt om de rol van het paard in de Schotse landbouw en industrie te vieren. Dit zijn overigens ook de grootste paardenstandbeelden ter wereld: beide hoofden zijn 30 meter hoog! Wil jij al zo’n mooi standbeeld in je achtertuin?

Bron afbeelding: Colin, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons.
- Als we het toch hebben over plekken waar je een kelpie tegen kan komen, volgens sommigen zou het verhaal van het monster van Loch Ness begonnen zijn als een kelpie-legende!
 
Hopelijk vonden jullie deze blog leuk! Had jij al gehoord van de kelpie? Heb ik nog mooie verhalen over de kelpie gemist?
 

Bron thumbnail + afbeelding: Thomas Nugend, CC BY-SA 2.0, via Wikimedia Commons.